Overzicht

Om in één oogopslag de adviezen ten aanzien van chemotherapie te kunnen zien, klikt u hier.

Chemotherapeutisch beleid

Ter ondersteuning van het bepalen van chemotherapeutisch beleid is een oncoguide beslisboom gemaakt.

Achtergrondinformatie

Per patiëntgroep hebben wij standaard spreekkamer zinnen ontwikkeld met betrekking tot de waarde van chemotherapie bij drie patiëntgroepen met pancreascarcinoom. Deze spreekkamer zinnen kunt u hier vinden. Overweeg altijd of een patiënt in aanmerking komt voor therapie in studieverband. Zie de bijlage voor een overzicht van de lopende studies namens de DPCG (zie ook http://www.dpcg.nl/). 

Per patiëntgroep kunt u hieronder een verkorte versie vinden van deze standaardzinnen vinden.

Chemotherapie bij resectabel pancreascarcinoom

Alvleesklierkanker komt vaak weer terug in de eerste jaren na een alvleesklieroperatie ondanks dat de tumor volledig is verwijderd. De kanker kan dan niet opnieuw met een operatie verwijderd worden. De kans om 5 jaar na een operatie voor alvleesklierkanker nog in leven te zijn is 8% zonder chemotherapie¹, 16% met gemcitabine alleen, 29% met de combinatie chemotherapie gemcitabine-capecitabine² en is nog niet bekend voor de combinatie chemotherapie mFOLFIRINOX (combinatietherapie van leucovorine, fluorouracil, oxaliplatin en irinotecan)³.

 

De beste chemotherapie na een operatie voor alvleesklierkanker is de combinatietherapie mFOLFIRINOX. Met deze combinatie leven patiënten langer dan patiënten die de alleen gemcitabine ontvangen  (mediane overall survival: 54 vs. 35 maanden³).

Echter, de combinatietherapie heeft wel meer ernstige bijwerkingen (graad 3-4), namelijk bij 76% van de patiënten met mFOLFIRINOX en bij 63% met gemcitabine-capecitabine, tegenover 54% bij gemcitabine alleen.

De kwaliteit van leven neemt niet af door gebruik chemotherapie, maar verbetert juist iets. Patiënten die chemotherapie gebruiken rapporteren langer een goede kwaliteit van leven dan patiënten zonder chemotherapie (9,6 vs. 8,6 Quality-Adjusted Life Months).⁴ De door patiënten gerapporteerde kwaliteit van leven verschilt niet tussen de combinatietherapie en gemcitabine alleen.²

¹ESPAC-1 STUDIE: www.pubmed.com/15028824
²ESPAC-4 STUDIE: www.pubmed.com/28129987
³Conroy et al.: www.pubmed.com/30575490
⁴QoL data ESPAC-1: www.pubmed.com/19330830

Chemotherapie bij locally advanced pancreascarcinoom (LAPC)

Zonder chemotherapie leven patiënten gemiddeld 6 maanden (mediane overall survival) en met gemcitabine 6-13 maanden.^4,5,6 Uit twee recent verschenen studies is gebleken dat de mediane overall survival van patiënten die FOLFIRINOX kregen 16-24 maanden is.^7,8 Daarnaast lijkt uit kleinere studies dat chemotherapie, met name FOLFIRINOX, de tumor kan verkleinen en daarmee de kans vergroot om alsnog een operatie te kunnen ondergaan. Uit een Nederlandse studie blijkt dat bij 11% van de patiënten de tumor alsnog met een operatie kon worden verwijderd.^5,8

De combinatietherapie gemcitabine + nabpaclitaxel kan mogelijk de kans vergroten op langere overleving, maar er zijn nog niet veel studies verricht met deze behandeling bij patiënten zonder metastasen.^9,10

Ernstige (graad 3-4) bijwerkingen zijn na FOLFIRINOX gerapporteerd bij 52% en na gemcitabine bij 37%.^11,12 De meeste, ernstige bijwerkingen na FOLFIRINOX verdwijnen na verlaging van de dosering chemotherapie zonder dat dit ten koste gaat van de effectiviteit.^9,11,13

Over kwaliteit van leven na chemotherapie in deze situatie is helaas geen informatie beschikbaar

⁴Burris et al.: www.pubmed.com/9196156
⁵IMPALA studie: www.pubmed.com/28560601
⁶Chauffert et al.: www.pubmed.com/18467316
⁷Suker et al.: www.pubmed.com/27160474
⁸Rombouts et al.: www.pubmed.com/27370653
⁹Kasi et al.: http://ascopubs.org/doi/abs/10.1200/JCO.2017.35.15_suppl.e15744
¹⁰Heinemann et al.: www.pubmed.com/23852311
¹¹Rombouts et al.: www.pubmed.com/27698926
¹²SCALOP studie: www.pubmed.com/23474363
¹³Karim et al.: www.pubmed.com/29137884

Chemotherapie bij gemetastaseerd pancreascarcinoom

 

Zonder chemotherapie is de overleving gemiddeld 8 weken (Bernards et al. Acta Oncol 2015), met gemcitabine 6,8 maanden (PRODIGE 4 NEJM 2011), met gemcitabine + nab-paclitaxel 8,7 maanden (MPACT long-term survival analysis J Natl Cancer Inst 2015) en met FOLFIRINOX 11,1 maanden (PRODIGE 4 NEJM 2011).^14,15,16

 

Bij FOLFIRINOX krijgt ongeveer 52% van de patiënten ernstige bijwerkingen.¹¹ Bij gemcitabine + nab-paclitaxel is dit 50% en bij gemcitabine alleen 43%.^11,17

 

Achteruitgang op kwaliteit van leven 6 maanden na chemotherapie wordt twee keer zo vaak gerapporteerd door patiënten die gemcitabine krijgen in vergelijking met FOLFIRINOX patiënten (66% vs. 31%).¹⁵ Over de kwaliteit van leven bij gemcitabine en nab-paclitaxel bij gemetastaseerd pancreascarcinoom is geen informatie beschikbaar.

 

¹⁴Bernards et al.: www.pubmed.com/25263080
¹⁵PRODIGE 4 studie: www.pubmed.com/21561347
¹⁶MPACT long-term survival analysis: www.pubmed.com/25638248
¹¹Rombouts et al.: www.pubmed.com/27698926
¹⁷Von Hoff et al.: www.pubmed.com/24131140

Hier kunt u de uitgebreide versie van de bovengenoemde standaard spreekkamer zinnen vinden.